Eens in de twee weken komt quiltclub Amice bij elkaar in De Veluvine in Nunspeet. De naam Amice betekent vriend en de dames zijn het erover eens dat ze met elkaar via het quilten ook vriendschap onderhouden. Tijdens het handwerken wordt er met elkaar gepraat en in die gesprekken kan alles voorbijkomen: van napraten over een televisieprogramma tot het uitwisselen van belangrijke levensgebeurtenissen. Lief en leed wordt gedeeld in de club.
Bij binnenkomst hebben de pakweg twaalf aanwezige dames hun quilts al een mooi plekje in de ruimte gegeven voor als de fotograaf straks komt. Iedereen zit gezellig aan de grote tafel aan haar quiltwerkje te naaien. De club bestaat uit dames van verschillende leeftijden, waarvan de 88-jarige Gerrie Filmer de oudste is. De jonge generatie ontbreekt, maar ‘zij zijn ook te druk voor het tijdrovende precisiewerk van het quilten’.
Teunie leerde ons quilten
De club is in 2013 opgericht door Teunie van Hoffen, die nog steeds de leidster van de groep is. ‘Teunie heeft ons leren quilten,’ zegt iemand en anderen beamen dat. Teunie vertelt dat ze ooit activiteitenbegeleidster was in Rijnsburg. Ze werkte daar bij demente bejaarden en hielp hen met handwerken, zodat zij hun verwardheid voor even konden vergeten. Ze vertelt: ‘Ik word rustig van quilten. Ik heb vroeger veel gehandwerkt: wol gesponnen, gebreid en gehaakt.’ Nu quilt ze nog voornamelijk. Ook voor anderen: ‘Als de kleinkinderen gaan studeren en ze vragen of ik een quiltdeken voor ze wil maken dan doe ik dat.’ De andere vrouwen in de groep roepen nog steeds Teunie’s hulp in als ze ergens niet uitkomen.
Zeer divers
Teunie maakt van alles, zoals onderzetters van dopjes van bierflesjes die aan elkaar zijn genaaid met verschillende kleurtjes stof. Verschillende dames maken ook speelgoed door acht kleine schuimrubber blokjes met stof te bekleden en op een bepaalde manier aan elkaar te zetten. Het zit ingenieus in elkaar, je kunt de blokjes op verschillende manieren in en uit elkaar vouwen en dan kloppen de stoffen afbeeldingen steeds met elkaar.
Iemand vertelt dat ze er ook eens één heeft gemaakt met foto’s van familieleden die op stof waren gedrukt. Ze maakte het voor een vergeetachtig familielid, die zo al haar familieleden steeds bij zich had. Een herinneringsquilt De dames maken de mooiste dingen. Er is een kunstig wandkleed waarop edelherten en ander wild zijn gequild.
3000 lapjes stof
Teunie heeft een complete deken gemaakt met zo’n 3000 minuscule driehoekjes stof. ‘Daar gebruik je alle kleine restjes stof voor.’ En zo gaat er vrijwel niets verloren. Een ander heeft een boerenquilt gemaakt met zakdoeken en een met hartjes voor een kleindochter, waarbij ze één hartje verkeerd heeft geknipt: ‘Dat is voor de ware!’ Er ligt een quilt die eruitziet als glas in lood. ‘Dat is heel ingewikkeld, want de zwarte lijnen die het glas in lood suggereren worden ook met stof gemaakt en die moeten dus overal wel even breed zijn.’
“Quilten is veel meer dan fröbelen met stof. ‘Het is bijna een levensstijl, het is verslavend’.”
Verschillende dames hebben een herinneringsquilt gemaakt, waarbij je stof gebruikt van de kleding van een overledene. Iemand heeft van de stropdassen van opa kussens gemaakt voor haar kleinkinderen. Maar het maken van een herinneringsquilt kan ook jaren duren als het bij de maakster te veel emotie oproept. Quilten is veel meer dan fröbelen met stof. ‘Het is bijna een levensstijl, het is verslavend’. En het maakt niet uit of je zo’n groot project onder handen hebt dat je je zou kunnen afvragen of dat ooit afkomt. Het gaat om het maken, niet per sé om het resultaat. Zonder uitzondering ervaren ze het bezig zijn met de stof als rustgevend en ontspannend.
Rijke geschiedenis
Gerda van Engeldorp maakt sinds haar verhuizing naar Elspeet drie jaar geleden deel uit van de club. Zij was ook in haar vorige woonplaats met de kunst van het quilten bezig en heeft zich verdiept in de geschiedenis ervan. Gerda vertelt: ‘Quilten is in Europa al heel lang algemeen bekend. Het nam een vlucht met de Amish, mennonitische geloofsgemeenschappen die wilden leven als in het vroege Christendom. Veel van deze gemeenschappen emigreerden naar Amerika omdat hun levenswijze in Europese landen nauwelijks werd getolereerd. Zij hadden het nooit rijk en stof was kostbaar. Ze hadden dekens nodig en die maakten ze zelf van kleding en ander textiel dat oud en versleten was, maar nog wel goede stukken had. Dat werden quilts en daarin hebben de vrouwen zich steeds verder ontwikkeld. In Amerika werden quilts ook door vrouwen gebruikt in de Burgeroorlog in de eerste helft van 1800.
Om slaafgemaakten te helpen ontsnappen naar Canada hingen vrouwen quilts aan de waslijn: als daar op een ‘verkeerde plek’ een zwart blokje zat betekende dat voor de vluchtelingen dat er verderop gevaar voor hen dreigde. Hing er een quilt zonder zo’n zwart blokje, dan konden ze de vluchtroute veilig vervolgen. Van de oude quilts is weinig bewaard gebleven. Omdat ze gebruikt werden als dekens, raakten ze verwassen en versleten. Het oudste exemplaar dat nog bestaat komt uit 1718.
Honderden lapjes
Het kenmerk van quilten is dat je begint met patchwork, waarbij lapjes katoenen stof van verschillende kleur en vorm aan elkaar worden genaaid. De quilt bestaat uiteindelijk uit drie lagen textiel die op elkaar worden genaaid. De bovenste laag bestaat uit patchwork, de tussenlaag kan qua dikte en materiaal verschillen en de onderste laag bestaat uit een grote lap stof. Dat alles op elkaar naaien gebeurt meestal met de hand en maakt het tot een quilt.’
Doe je mee?
Eens in de twee weken komt de club in Veluvine bij elkaar op oneven dinsdagmiddagen van 13.30 – 16.00 uur. Volwassenen van alle leeftijden zijn welkom, ook als je liever wilt haken, breien of borduren. Zin om mee te doen? Neem contact op met Teunie van Hoffen, 0341 – 252 046 of Gija de Boer, 0341-262 203 Of op de website.
